ĐAU THƯƠNG PREK KOY CUỐI NĂM 1945

Sơn Thanh Tùng | Phum Prek Koy, tỉnh Polleav mà hiện nay Yuon gọi là ấp Rạch Cui, xã Lịch Hội Thượng, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng, một địa phương có đông người Khmer sinh sống. Nhưng ít ai biết rằng, đất của vùng đất này đã bị người Yuon nhuộm bằng máu của người Khmer Krom.

Nhân chứng trãi qua sự kiện này còn sống sót là cụ ông Triệu Lắc, năm nay 84 tuổi, hiện đang sinh sống ở Phnom Penh, Kampuchea Kandal và 5 cụ bà góa phụ khác đang sống ở Srok Jroy Nhor tỉnh Polleav (Yuon đổi thành huyện Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng). Theo lời ông Triệu Lắc thì sự kiện này diễn ra hồi cuối năm 1945, đầu năm 1946.

Thời đó, người dân ở Prek Koy cũng như người dân ở bao nhiêu phum, srok khác, đều là những người dân bình thường, không hề biết gì về tình hình chính trị quốc gia đang diễn biến như thế nào cả, đặc biệt là họ càng không hề biết đến chính sách diệt chủng người Khmer của bọn Thực dân Yuon Việt Minh thời bấy giờ. Người Khmer luôn chất phát hiền hòa, sống hòa thuận và không hề xâm hại đến nước láng giềng nào. Nghề nghiệp làm ăn thì là nghề trông lúa, nuôi gia súc, gia cầm, không hề có gian dối hay lừa gạt ai cả, chỉ sống dựa trên năng lực bản thân.

Khoảng tháng 8 năm 1945,  bọn Yuon Việt Minh (Yuon danh từ chỉ tên của một dân tộc, còn Việt Minh hay Yiek Ming-越盟là tên của một tổ chức chính trị, quân sự của người Yuon nên người viết sử dụng Yuon Việt Minh) tấn công vào khu vực người Khmer đang sinh sống yên bình. Yuon Việt Minh tuyên truyền phỉn gạt người Khmer Krom rằng, bọn chúng cần lực lượng anh em trai tráng Khmer hỗ trợ để đánh tan chế độ cai trị của Thực dân Pháp, không để bọn người Pháp cai trị anh em nữa. Sau khi tuyên truyền, chúng bắt đầu lùng sục bắt thanh niên Khmer Krom ở tất cả các phum, không bỏ xót phum nào. Chúng lần lượt mang đi ba, bốn người một lần đủ để lực lượng yếu, mỏng của chúng có thể dễ dàng thủ tiêu mà không để lại dấu dết, đảm bảo tính bí mật và lâu dài của chính sách diệt chủng này. Thời điểm đó là vào mùa mưa, bầu trời luôn âm u, ẩm ướt, đêm đêm các loài côn trùng, ếch nhái kêu rên, cộng với sự vắng mất mát thành viên gia đình, một bầu không khí nặng nề, não nuột bao trùm lên phum, srok của người Khmer.

Sự kiện thanh niên, trai tráng Khmer bổng dung mất tích đột ngột làm cho gia đình Khmer, vợ thì mất chồng, mẹ mất con, con mất cha, em mất anh, gia ngày càng nhiều hơn nhiều hơn. Không khí nặng nề, đau khổ của phum Prek Koy càng dày đặt hơn.

Những người vợ bị mất chồng liên tưởng đến lời tuyên truyền dụ dỗ của bọn Yuon Việt Minh, sự bắt người từ phum này sang phum khác, srok này qua srok khác cùng  với sự mất tích của chồng, con mình, họ khẳng định rằng chắc chắn Yuon Việt Minh đã bắt và giết hại chồng của mình. Những người đàn bà goá bụa đó không thể làm gì khác ngoài khóc cho chồng con và thương cho số phận mình, phận nữa nhi yếu đuối không thể gánh vác chuyện nặng nhọc trong gia đình. Họ chỉ biết cầu trời khấn Phật để qua cơn hoạn nạn này.

Những người này lập “Bát Phương Đàn” để cầu thần linh giúp đỡ. Người ta chọn một thiếu nữ trinh trắng làm xác để cho hồn thần linh nhập vào. Sau hồi cầu nguyện và nghi thức theo tín ngưỡng, xác này nói rằng: “Khmer ơi, có kiếp nạn lớn lắm! Hãy mau mau trốn khỏi xứ này đi! Người ta đang âm mưu giết hết không chút xót thương đâu!Các người hãy chạy theo hướng Leang Lerk mới có người cứu giúp”

Sau sự kiện đặc biệt  này, những người phụ nữ Khmer có thêm niềm tin và hy vọng rằng bản thân sữ được cứu giúp khỏi cơn nạn này. Họ nhanh chóng thu xếp đồ đạt để đi trốn sang vùng khác cho kịp.

Khi mọi người trong phum đã tập trung đầy đủ rồi thì chỉ còn đàn ông khoản bốn, năm người mà thôi. Những người này may mắn trốn không để cho Việt Minh bắt được. Trong số những người đàn ông đó có cụ ông Triệu Lắc, nhân chứng kể lại sự kiện này. Do ông là một Acharj thông rành kinh sách và biết về Mond Akum và Katha (biết sử dụng bùa ngãi) nên ông được chọn làm người dẫn dắt đoàn người lánh nạn.

Nữa đêm hôm đó, đoàn người phụ nữ góa chồng cùng những đứa nhỏ và bốn năm người đàn ông dắt nhau rời bỏ quê hương trong đêm vắng, não nùng. Đến khoản 8h sáng, đoàn người lánh nạn của ông Triệu Lắc bị Yuon Việt Minh bao vây ở vị trí cách phum cũ khoảng 8 – 9 km. Ban đầu, Yuon Việt Minh cảnh báo rằng: “Anh em mình, ai có dao búa, đồ bén nhọn phải đem ra hết, nếu không tuân lệnh sẽ bị chém đầu không tha thứ”

Ông Triệu Lắc đáp lời rằng: “Chúng ta không tin các người đâu. Các người phải đem trả lại những trai tráng mà các người bắt đi trả lại cho chúng ta thì chúng ta mới tin.” Do biết rằng người Khmer đau khổ vì bị dụ dỗ cho bắt đi trai tráng của phum, Yuon Việt Minh nãy sinh một âm mưu mới. Bốn tên Yuon cầm đầu  đi đến gần ông Triệu Lắc và, hai tên đứng trước mặt ông,  nói giọng nhẹ nhàng rằng: “Ông Chủ tịch, xin ông hãy  tin tưởng chúng tôi. Chúng tôi không bao giờ giết hại anh em Khmer đâu. Chúng tôi rất yêu quý anh em Khmer. Các anh em thanh niên trai tráng Khmer đang đánh Pháp ngoài mặt trận, sẽ về đoàn tụ với gia đình sớm thôi. Mong ông chủ tịch dẫn anh em mình về quê cũ, làm ăn bình thường đi.”

Cùng lúc đó, ông thấy hai tên Yuon Việt Minh còn lại cũng từ từ tiến đến gần ông từ phía sau. Do biết tình hình không thuận lợi, Yuon sẽ giết chết ông, người dẫn đầu đoàn nên ông nhanh chóng quyết định. Ông  cầm phản trong tay  tiến đến chém hai tên Yuon cầm đầu đứng trước mặt ông rồi nhanh chóng quay lại chém hai tên Yuon sau lưng ông. Tuy nhiên, hai tên Yuon này đã quay lại lấy vũ khí. Ông ra lệnh cho học trò của mình hô vang Cheyyo! Cheyyo! để tạo sức mạnh tinh thần cho những người phụ nữ và trẻ em trong đoàn.

Về phần Yuon, khi thấy hai tên cầu đầu bị giết, bọn chúng cũng không dám tiến đến gần. Bọn chúng cầm gậy, đá ném vào đoàn người Khmer, làm cho nhiều người bị thương. Nhận thấy lính Yuon không dám đến gần, ông Triệu Lắc ra lệnh cho đoàn người đi tiếp về phía trước.

Yuon Việt Minh cũng đến bao vây nhiều lần nhưng không dám đến gần và đấu trực diện với đoàn người Khmer. Cụ ông Triệu Lắc phải bảo vệ đoàn góa phụ và trẻ em hết sức vất vã. Ông dẫn đoàn người vượt rừng, qua những cánh đồng hết sức khó khăn. Đoàn người đi quên ăn, quên đói. Cuối cùng đoàn người của ông cũng đến được trung tâm tỉnh Tirk Khmau.

Đến đó, họ cũng gặp nhiều người Khmer ở nhiều srok khác nhau cũng bị kiếp nạn tương tự. Ở trung tâm tỉnh lị Tirk Khmau cũng có lượng lượng Pháp bảo vệ. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều người Khmer bị Yuon Việt Minh giết chết. Một phần nữa, do số người tỵ nạn đông, điều kiện vệ sinh kém nên rất nhiều người Khmer phải chết do dịch bệnh. Tình hình hết sức hỗn tạp, số lượng người chết ngày càng nhiều hơn và cũng không được chôn cất tử tế. Riêng những người ở Prey Koy thì toàn là phụ nữ và trẻ em, tình hình hỗn loạn này, ông Triệu Lắc cũng khó có thể bảo vệ được hết người dân của phum mình.

Khi đó ông được tin rằng ở srok Jroy Nhor, tỉnh Polleav có quân của Chau Hwai (Người cai trị một địa phương cấp srok hoặc cấp tỉnh)  Thach Pech Kưn  đang chiến đấu, chống lại bọn diệt chủng Yuon Việt Minh. Khi nghe đươc tin này, ông Triệu Lắc cử một nhóm người đến báo tin cho Chau Hwai Thạch Pech Kưn  biết để ứng cứu anh em Khmer đang ở tỉnh lị Tirk Khmau. Chau Hwai biết tin, nhanh chóng cho một nhóm lực lượng đến trung tâm tỉnh lỵ Tirk Khmau càn quét bọn Việt Minh sát nhân và nhanh chóng cứu người. Những người Khmer phải tỵ nạn ở trung tâm tỉnh lị Tirk Khmau đều được quân của Chau Hwai Pech Kưn  và dẫn qua sinh ở tỉnh Polleav và tỉnh Khleang nhưng nhiều nhất là srok Jroy Nhor tỉnh Polleav (Yuon gọi là Vĩnh Châu, nay là tỉnh Sóc Trăng).

Sau khi giải cứu người, quân tộc của Chau Hwai vẫn tiếp tục lùng bắt và tiêu diệt bọn Yuon Việt Minh. Do lực lượng của Khmer ngày càng lớn mạnh, riêng lực lượng Yuon ngày càng yếu đi và thất bại nặng nề. Yuon bắt đầu các luận điệu tuyên truyền rằng Khmer giết người Yuon (Khmer Kap Duồn). Khi đó, lực lượng Pháp là lực lượng quản lý toàn cõi Indochina Khmer Krom phải chấm dứt các hoạt động quân sự, phong trào đấu tranh chống Yuon Việt Minh bảo vệ dân tộc của người Khmer ở Tirk Khmau, Polleav, Khleang phải dừng lại tại đó.