Lịch sử Dân tộc Khmer - Chương IV FUNAN và ANGKOR BOREY (Phần cuối)

Về đặc điểm dân cư ở đây, Kāngtài viết lại rằng : «Người xứ này có hình dạng xấu xí, tóc xoăn, nam giới thì ở trần. Người ta không biết trộm cắp. Chén dĩa đựng đồ ăn toàn làm bằng bạc. Người ta biết lấy vàng bạc, ngọc trai, mã não và nước hoa làm lễ vật đóng thuế. Người ta có sách và có thư viện lưu trữ các tài liệu của họ, …» 

Một số người thấy Kāngtài viết rằng người Khmer «trần»  và trong khi chép của ông này cũng có đề cập đến «man di», hiểu lầm rằng ông này đánh giá thấp về người Khmer và cho rằng người Khmer thời bấy giờ còn kém phát triển, chưa đạt đến trình độ văn minh. Tuy nhiên, người Trung Hoa dùng từ này để gọi các dân tộc khác không phải để đánh giá mà chỉ cốt để đề cao dân tộc của mình mà thôi. Đối với vua Trung Hoa thì mọi người dân đều là «Man di», và đối với người Trung Hoa, tất cả các dân tộc khác, bao gồm Khmer, Mongol, Nhật Bản, Yuon, … tất cả đều là «Man di – Dị chủng»  cả.

«Trần»  là không mặc áo chứ không phải là không mặc gì cả, và đặc điểm văn hóa này vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Ngày nay, nam giới người Khmer vẫn còn giữ thói quen cở trần khi ở nhà.

Việc người Khmer ở thời kỳ này biết dùng chén bát bằng bạc, biết đen vàng, dầu thơm để đóng thuế, và đặc biệt là có sách ghi chép lịch sử và thư viện chứng tỏ người Khmer Funan đã phát triển đến một trình độ hết sức cao.

Di tích Vương quốc cổ của người Khmer
Angkor Borey, nay thuộc tinh Takeo

Vị Đại đế cuối cùng của Funan là Rutreah Varman (រុទ្រ​វរ្ម័ន - Rudra Varman) là con của Kaundin Jaya Varman (កៅណ្ឌិន្យ​វរ្ម័ន), tuy nhiên mẫu thân của Ngài không phải là Hoàng hậu. Rutreah varman lên ngôi sau khi giết hại Thái tử Kunnavrman (គុណ្ណ​វរ្ម័ន - Guṇṇa Varman), là con của Hoàng Hậu Koleah Propheaveatey (កុល​ប្រភាវតី – Kula Prabhāvatī). Runtreah Varman theo Phật giáo Đại thừa (Mahāyāna) và là vị vua đầu tiên của người Khmer lấy Phật giáo làm quốc giáo.

Tất cả các sự kiện này làm cho đất nước Khmer có nhiều chuyển hết sức quan trọng.

Rutreah Varman lên ngôi vào năm 545 cũng là năm Ngài đón tiếp đoàn đi sứ của người Trung Hoa đến xin Khmer hỗ trợ dịch thuật kinh tạng Phật giáo. Ngài nhập lời thỉnh cầu của Trung Hoa và thỉnh Đại đức Kun Ratana (គុណ​រតនា - Guṇratanā), là người có gốc Ấn Độ đến Trung Hoa theo thỉnh cầu của họ.

Rutreah Varman không có con trai nối ngôi. Dòng Kunnavrman (គុណ្ណ​វរ្ម័ន - Guṇṇa Varman) có ý đồ chiếm lại vương quyền.

Pheaveah Varman (ភេះវរ្ម័ន – Bhavavarman), quốc vương vương quốc «Zhenla»   là cháu ngoại của Rutreah Varman cũng giành quyền nối ngôi vua Funan. Ông cho quân đánh chiếm vương quốc Funan.

Sau khi Pheaveah Varman băng hà, Chettrasena (ចិត្ត្រា​សេនា – Citttrā Senā) là em họ của ông nối ngôi vua lấy hiệu là Mohentreah Varman (មហិន្ទ្រ​វរ្ម័ន – Mahintra Varman) tiếp tục công cuộc chinh phạt Funan. Tiếp sau đó là vua Isan Varman (ឥសាណ​វរ្ម័ន – Isāṇa Varman) là con của vua Mohentreah Varman tiến hành cuộc chinh phạt Funan và chiếm được thủ đô Angkor Borey vào năm 630, chính thức chiếm được vương quốc Funan.

Vương quốc Funan được sát nhập vào lãnh thổ vương quốc «Zhenla» (tức Kampuchea) và hoàn toàn biến mất đến ngày nay.

Tên gọi vương quốc «Funan»

Theo Giáo sư S. Cœdès, «Funan có nguồn gốc từ chữ Phnom (ភ្នំ) hay Vnom (វ្នំ) và vương quốc Khmer thời bấy giờ có tên là Nokor Phnom (នគរ​ភ្នំ – Nagara Phnom, Vương quốc Phnom). Thủ đô của vương quốc Khmer này nằm ở srok Ba Phnom, gần Banam (nay thuộc tỉnh Prey Veng). Quốc vương của nước này có địa vị là Saylintr (សៃលិន្ទ្រ – Silintra) tức là Vua Núi». Saylintr hay Silintra nghĩa là Vua của núi hoặc núi lớn nhất chứ không phải là vị vua ngự trên núi.

Kỳ thực không phải chỉ có quốc vương Khmer mới có địa vị là vua núi (Saylintr hay Silintra). Vua của Indonesia và quốc vương của một số tiểu quốc ở Ấn Độ cũng có vương vị là Silintra nhưng các quốc gia này, không có quốc gia nào có tên là «Phnom»  (Núi) cả.

Hơn nữa Ba Phnom và Banam cũng không có nghĩa là núi như ông Cœdès phân tích vì «Ba»  ở đây chính là «Cha»  do người Khmer có truyền thống tôn thờ «Me – Ba» (Mẹ - Cha). Banam cũng không phải là «núi»   mà là «Ba Norm» (បា​នាំ - Cha dẫn) tức là «Cha dẫn dắt dân tộc mình». Từ «Ba»  cũng được dùng để đặt tên cho một số ngọn núi như «Ba Thaer»  (បា​ថែរ - Cha bảo vệ, Yuon gọi là Núi Ba Thê), «Ba Deang»  (បាដែង - Yuon gọi là núi Bà Đen).

Như đã đề cập ở các kỳ trước, người Khmer có xuất thân từ Ấn Độ và Brahma Kaundin cũng là người gốc Ấn. Khi trở thành Quốc vương của người Khmer, ông cho xây dựng xã hội Khmer như xã hội của Ấn Độ. Rất có thể người ta lấy tên của Quốc vương hoặc tên của Thủ đô để đặt tên cho quốc gia của mình.

Marilia Albansése viết trong cuốn Angkor, Splendeurs de l’art khmer rằng, «Các văn tự trên bia cổ của người Khmer không đề cập đến tên Funan hay Zhenla gì cả. Họ lấy tên Thủ đô đặt tên cho Vương quốc của mình».

Như vậy, «Funan»  không phải là tên của quốc vương, tên thủ đô hay tên của vương quốc của người Khmer. Giả thuyết cho rằng «Nokor Phnom»  được Tàu đọc chệch là «Funan»  hoàn toàn không hợp lý. Thực là «Funan»  (扶南, Yuon đọc là Phù Nam) chỉ là tên gọi mà người Tầu dùng để gọi vùng đất này với nghĩa là «Vùng đất ở phía Nam». Vấn đề đề người Tàu đặt tên cho một vùng đất nào đó không phải là một hiện tượng lạ, họ có thói quen đặt tên Tàu cho nhiều địa danh trên thế giới, ví dụ như Rusky người Tàu gọi là 俄 (É- Yuon đọc là Nga), Ameria người Tàu gọi là美 (Měi, Yuon đọc là Mỹ), ...

Vậy vương quốc của người Khmer mà người Tàu goi là «Funan»  thực chất có tên gọi là gì ? Ta biết rằng thủ đô của vương quốc này là thành phố Angkor Borey. Vương quốc Khmer mà người nước ngoài biết đến đầu tiên nhất, và người Tầu gọi là «Funan»  là Vương quốc Angkor Borey (នគរអង្គរបូរី).